معمای مفقود شدن فرزند یک خانواده سیاسی؛ باز هم دوربین‌ها کار نمی‌کنند

 ۲۱.اسفند.۱۴۰۲ ایران وایر

نزدیک به  چهل روز از مفقود شدن دو دختر دانش‌آموز به نام‌های «آیدا مرادبهروزی»، ۱۴ ساله و «هستی محمدحسینی»، ۱۳ ساله گذشته است.  آیدا، فرزند «سوری بابایی چگینی»، زندانی سیاسی و «محمدرضا مرادبهروزی»، زندانی سابق سیاسی است. سوری بابایی چگینی به‌دلیل فعالیت در کارزار «حجاب بی‌حجاب»، از سال گذشته در زندان بود، اما از روز ۲۴بهمن۱۴۰۲ به‌دلیل ناپدید شدن دختر خود و هم‌کلاسی‌ او،‌ تحت فشار و برخلاف میل باطنی خود، با قید وثیقه ۲۵۰ میلیون تومانی برای ۱۰ روز به مرخصی آمد و با پیدا نشدن فرزندش، مرخصی او تمدید شده است.

این مادر و زندانی سیاسی، از زمان خروج از زندان، پیگیری برای پیدا کردن دختر خود را آغاز کرده است که تاکنون نتیجه‌بخش نبوده است. طبق اطلاعاتی که به دست «ایران‌وایر»، رسیده است، ضابطین قضایی به این خانواده گفته‌اند دوریبن‌های مداربسته ترمینال قزوین در روز مفقود شدن آیدا و هستی خراب بوده‌اند و هیچ تصویری ضبط نکرده‌اند. پیش‌تر دادستانی قول بررسی تصاویر ضبط شده دوربین‌های مداربسته ترمینال قزوین به تهران، را به این خانواده داده بود. حساب کاربری «انقلاب زنانه» در رسانه اجتماعی «ایکس»، روز ۱۹بهمن۱۴۰۲، از مفقود شدن دو دختر دانش‌آموز به نام‌های «آیدا مرادبهروزی» و «هستی محمدحسینی» خبر داد.  آیدا و هستی، ساکن محله «مهرگان» در ۲۵ کیلومتری شهر قزوین و در نزدیکی اتوبان قزوین-تهران هستند. مهرگان، از محلات فقیرنشین قزوین است.   مادر و پدر آیدا مراد‌بهروزی، هر دو از زندانیان سیاسی و مخالف جمهوری اسلامی هستند.  یک فرد نزدیک به سوری بابایی چگینی، زندانی سیاسی و مادر آیدا مراد‌بهروزی،‌ به ایران‌وایر گفته است: «ضابطین قضایی به خانواده گفتند دقیقا در تاریخ و ساعت مورد‌نظر خانواده آیدا و هستی، در دوربین‌ها هیچ تصویری ضبط  نشده و دوریبن‌ها کار نمی‌کرده‌اند.»  به گفته این فرد، در روزهای نخست پیگیری خانواده‌ها، یک کاربر ناشناس تصویری از محوطه داخل ترمینال در اختیار خانواده هستی قرار داده است، ولی چهره آیدا و هستی در آن تصویر نیست.   این فرد نزدیک به این زندانی سیاسی می‌گوید:‌ «در مورد دوربین هنوز مطمئن نیستیم و احتمال دارد برای رد گم‌کنی خانواده‌ها تصویر فرستاده شده باشد چون از شناسه کاربری یک فرد ناشناس به خانواده هستی ارسال شده بود و هیچ اطلاعات دیگری در اختیار خانواده‌ها نیست.»  آیدا مرادبهروزی متولد ۲۸خرداد۱۳۸۸ و فرزند دوم خانواده است.  فرد نزدیک به خانواده مرادبهروزی، پیش‌تر به ایران‌وایر گفته بود:‌ «فردی ناشناس در پیام‌رسان روبیکا این دو دانش‌آموز را اغفال کرده که در نهایت این موضوع منجر به فرار آن‌ها از منزل شده است. فرد ناشناس در پیام‌هایی که برای این دو دختر دانش‌آموز فرستاده، آن‌ها را به فرار از منزل تشویق کرده و از آن‌ها خواسته است کارت بانکی، شناسنامه، گوشی تلفن همراه و هرگونه مدارک شناسایی و هویتی همراه خود نداشته باشند.»  پلیس فتا می‌گوید به اطلاعات «روبیکا» دسترسی نداریم. روزهای نخست ناپدید شدن این دو دختر نوجوان،‌ ماموران وزارت اطلاعات به «محمدرضا مرادبهروزی»، پدر آیدا و همسر سوری بابایی چگینی گفته‌اند پیام‌های پاک شده از تلفن آیدا را برمی‌گرداندند تا به پیدا شدن این دو کودک کمک کنند. با گذشت حدود چهل روز، ضابطین قضایی به خانواده گفته‌اند امکان بازگرداندن هیچ پیامی از روی تلفن آیدا را ندارند. به گفته فرد نزدیک به این زندانی سیاسی، از همان روز نخست ناپدید شدن این دو دختر نوجوان، محمدرضا مراد بهروزی، زندانی سیاسی و پدر آیدا،  شماره تلفن و گوشی تلفن همراه فرزند خود را در اختیار نیروهای امنیتی و اطلاعاتی و حفاظت دادگستری قرار داده است، اما هنوز هیچ‌گونه اقدام موثری برای پیدا کردن این دو دختر نوجوان انجام نداده‌اند. این فرد می‌گوید تنها پاسخ نهادهای امنیتی و اطلاعاتی این است که «در حال پیگیری هستیم.»  فرد نزدیک به این زندانی سیاسی می‌گوید:‌ «پلیس فتا بعد از چند روز به خانواده اطلاع داد که قادر به بازخوانی اطلاعات پیام‌رسان روبیکا نیست، چون یک پیام‌رسان داخلی نیست.» «امیر رشیدی»، پژوهشگر دسترسی به اینترنت، با رد صحبت‌های مقام‌های امنیتی می‌گوید:‌ «روبیکا رمزگذاری ندارد. تمام دیتای آن داخل ایران است و حتی یک بخشی از کد روبیکا، کد تلگرام است. بنابراین روبیکا باید به‌طور منطقی بتواند اطلاعاتی را هم که از روی اپلیکیشن پاک شده باشد، بازیابی کند.» رمزگُذاری (انگلیسی: Encryption)، روند رمز کردن پیام‌ها یا اطلاعات است، به‌گونه‌ای که تنها افراد مجاز قادر به خواندن آن باشند. امیر رشیدی می‌گوید: «با اینکه از معماری روبیکا اطلاعی ندارم و نمی‌دانم وقتی گفت‌وگو بین دو نفر روی روبیکا پاک شود آیا روبیکا هم آن را پاک می‌کند یا نه، ولی معتقدم قاعدتا روبیکا باید بتواند یک سری اطلاعات از کاربران خود داشته باشد. اصولا روبیکا باید در مورد یک اکانت، داده‌هایی از قبیل اینکه اکانت چه زمانی آنلاین و چه زمانی آفلاین بوده است، با چه کسانی چت کرده و چه فعالیت‌هایی انجام داده است را، در اختیار داشته باشد.» این  پژوهشگر دسترسی به اینترنت می‌گوید: «باتوجه به الگوهایی که از اپلیکیشن‌های ایرانی دیده‌ام، می‌دانم آن‌ها همچون روبیکا، خلاف ادعایی که می‌کنند، رمزگذاری ندارند و به‌طور منطقی باید بتوانند دیتا فراهم کنند.» امیر رشیدی می‌گوید: «ما مفهومی به نام Forensic Research Lab داریم. متخصص رشته  Forensic Research می‌تواند از یک دستگاه مثل موبایل، اطلاعات بسیار زیادی استخراج کند، به‌خصوص اگر پسورد دستگاه را در اختیار داشته باشد. اگر به پسورد موبایل دسترسی داشته باشیم، می‌توانیم آن را به Forensic Lab ببریم و همه اطلاعات را استخراج کنیم. البته نمی‌دانم پلیس فتا چنین امکانی را دارد یا خیر، ولی اگر چنین امکانی داشته باشد، می‌تواند اطلاعات فوق‌العاده جزئی از فعالیت‌های دستگاه مورد نظر به دست آورد.»  او می‌گوید: «اینکه به خانواده گفته‌اند به‌دلیل پاک شدن پیام‌ها روی دستگاه تلفن ما هیچ اطلاعاتی در اختیار نداریم، برای من عجیب است؛ چون ساختار ایران را می‌شناسیم. در این کشور هیچ‌چیز را نمی‌توانیم برای همیشه پاک کنیم، به‌خصوص اگر یک شرکت همچون روبیکا باشد که متعلق به جمهوری اسلامی است.»  «روبیکا»، یک پیام‌رسان ایرانی است که توسط شرکت «توسکا»، از زیرمجموعه‌های «ستاد اجرایی فرمان امام» طراحی و اجرا شده است.  توسکا، یک شرکت توسعه کسب‌و‌کار است و سهام‌داران آن سه شرکت «ارتباطات سیار ایران»، «سرمایه‌گذاری نور دنا» و «نقش اول کیفیت» معرفی شده‌اند که هر سه، متعلق به اپراتور «همراه اول» هستند. روبیکا در واقع یکی از زیرمجموعه‌های نهادهای حکومتی در ایران است که هرگونه فعالیت در آن، می‌تواند توسط نهادهای حکومتی رصد شود.  روبیکا مورد اعتماد حکومت است. به گفته امیر رشیدی،‌ جمهوری اسلامی پیام‌رسان روبیکا را به‌عنوان اپلیکیشن مورد اعتماد حکومت و جایگزین تمام پیام‌رسان‌های خارجی تبلیغ می‌کند. او اضافه می‌کند:‌ «مستنداتی در اختیار داریم که می‌دانیم روبیکا چت‌ بین شهروندان در ایران را بررسی می‌کند.»   اشاره امیر رشیدی به یکی از گزارش‌های وبسایت «فیلتربان» در مورد پیام‌رسان‌های بومی در ایران است. این گزارش می‌گوید حکومت ایران پیام‌هایی که در پیام‌رسان‌های بومی بین شهروندان ردو‌بدل می‌شوند را رصد کرده و در صورت صلاح‌دید حذف و برای کاربر پیام هشدارآمیز ارسال می‌کند. آقای رشیدی می‌گوید وقتی حکومت تا این اندازه بر پیام‌رسان‌های خود حساسیت اعمال می‌کند، این سوال پیش می‌آید که چگونه ادعا می‌کنند به پیام‌های پاک شده دو دانش آموز در روبیکا دسترسی ندارد.   «وقتی این تکه‌‌های پازل را کنار هم می‌چینم، نمی‌توانم چنین ادعایی را باور کنم.»  این پژوهشگر حوزه اینترنت می‌گوید: «وزارت ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی کشور، روبیکا را به‌عنوان پیام‌رسان داخلی تایید کرده است. به همین دلیل، ادعای روبیکا مبنی‌بر اینکه از چت کاربران خود اطلاعاتی ندارد، ممکن نیست.»  به گفته امیر رشیدی، کافی است قوه‌قضاییه درخواست کند و داده‌های آن کاربر خاص را در اختیار بگیرد